Istočna Bosna - Najljepši je na svijetu moj rodni kraj

U osvit Agresije na Republiku Bosnu i Hercegovinu Husein Tursunović priključuje se jedinicama Teritorijalne odbrane Bosne i Hercegovine (TO BiH). Budući da na početku Agresije nije mogao doprijeti do Srebrenice, svog rodnog kraja, jedinicama TO BiH priključuje se na Igmanu. Tokom ljeta 1992. godine aktivno učestvuje u uspješnim odbrambeno-oslobodilačkim operacijama na bjelašničko-trnovskom ratištu, koje su u tom periodu imale presudan značaj za odbranu Bosne i Hercegovine.

 VOJNIK S PRVE LINIJE

No, učešće tadašnjeg borca Huseina Tursunovića u intenzivnim borbenim djelovanjima na bjelašničko-treskavičkom ratištu nisu zadovoljile njegov mladalački odvažni duh, nego se krajem 1992. godine odlučuje na odlazak u Goražde, koje se tada nalazilo pod vojnom opsadom. Na ovaj zadatak odlazi kao komandir jedinice ranga voda iz sastava jedinice za posebne namjene “Crni labudovi” Armije Republike Bosne i Hercegovine (ARBiH). Njegova jedinica aktivno učestvuje u svim kompleksnijim borbenim akcijama u Goraždu, veoma često rame uz rame s proslavljenim komandantom Zaimom Imamovićem.

Početkom 1993. godine vraća se u svoju matičnu jedinicu, u “Crne labudove”, s kojom, nakon početka oružanog sukoba između ARBiH i Hrvatskog vijeća obrane (HVO), učestvuje u izvođenju intenzivnih borbenih djelovanja. Godina 1994. donosi prekretnicu u njegovom ratnom putu jer je to godina u kojoj je angažiran na rukovođenju složenim “borbenim djejstvima” u brigadi “Crni labudovi” Prvog korpusa ARBiH. Kao zamjenik komandanta jedinice, 1994. godine predvodi veliki broj “crnih labudova“ na crnoriječkom i vozučkom ratištu.

Niže Husein Tursunović, kao glavni rukovodilac borbenih djejstava, tada već pukovnik ARBiH, ogromne uspjehe, zauzimajući veliki broj važnih utvrđenih zemljišnih objekata i oslobađajući pritom znatnu teritoriju. Za ispoljenu hrabrost i uspjehe Husein Tursunović odlikovan je početkom 1994. godine najvišim ratnim priznanjem ARBiH – “Zlatni ljiljan”.

KOMANDANT BRIGADE

Uspjesi pukovnika Huseina Tursunovića u jedinici “Crni labudovi” prepoznali su Komanda 1. korpusa i Glavni štab ARBiH početkom 1995. godine, pa biva imenovan na dužnost komandanta 145. lahke brigade Prvog korpusa. Suočava se pukovnik Tursunović tada s velikim izazovom formiranja nove jedinice u veoma kratkom periodu. Dva mjeseca od formiranja brigade Husein Tursunović uspijeva uvesti svoje jedinice u prva borbena djejstva na Đokinom tornju, najvišem vrhu planine Treskavice. Nakon toga, 145. lahka brigada postaje predvodnik oslobodilačkih operacija Prvog korpusa na bjelašničko-treskavičkom platou. U proljeće i ljeto 1995. godine ova brigada niže uspjeh za uspjehom na bjelašničko‑treskavičkom platou. Postaje prva brigada koja u proljetnoj operaciji Prvog korpusa na Treskavici izvršava svoj zadatak zauzimanjem Peštera i Kožljena. Uslijedile su operacije oslobađanja teritorije na potezu od Dejčića do Trnova, koje su sredinom ljeta rezultirale izlaskom jedinica 145. lahke brigade na putnu komunikaciju Trnovo – Kijevo.

Briljantna borbena djejstva 145. lahke brigade na bjelašničko-treskavičkom ratištu 1995. godine krunisana su u jesen 1995. godine. Husein Tursunović, u sklopu operacije kojom rukovodi proslavljeni ratni komandant Zaim Imamović, lično uvodi dio svoje brigade u dubinu neprijateljske teritorije, gdje u sadjejstvu s drugim jedinicama Četrnaeste divizije oslobađa šire područje teritorije na istočnim padinama Treskavice (Bukova Glava, Kobiljača i dr.).

O uspjesima 145. lahke brigade nabolje svjedoči epitet “slavna”, koji je pod komandom Huseina Tursunovića stekla u kratkom desetomjesečnom periodu egzistiranja. Brigada ostvaruje velike ratne uspjehe zahvaljujući kritičnoj masi visoko motiviranih hrabrih i sposobnih boraca. Njihova motivacija primarno se bazirala na nevjerovatno bliskom odnosu sa svojim komandantom (prekaljenim borcem), koji je bio otvoren za komunikaciju sa svakim pripadnikom jedinice, a posebno prema onim najhrabrijim.

Završetak rata zatiče Tursunovića u činu brigadira na dužnosti načelnika Četrnaeste divizije Prvog korpusa ARBiH. Za ratnu karijeru Huseina Tursunovića možemo kazati da je među jedinstvenim primjerima izrastanja proslavljenog ratnika u uspješnog ratnog komandanta. Početak ratnog angažmana odnosio se na vojničke dužnosti, nakon čega kreće njegov vrtoglavi uspon koji završava s dužnošću načelnika štaba divizije.

NAKON ŠTO ORUŽJE ZAŠUTI

Nakon završetka Agresije, počinje nova stranice u životu Huseina Tursunovića. Uspješni ratni komandant i borac s prve linije morao se dokazati i u miru. Završava komandno-štabni nivo obrazovanja i ratni koledž u Republici Turskoj kao preduvjete za najviše domete u oficirskoj vojnoj karijeri.

Profesionalna vojna karijera brigadira Tursunovića započinje dužnošću komandanta 167. pješadijske brigade u Prvom korpusu Vojske Federacije Bosne i Hercegovine (VFBiH). Brigadir Tursunović rukovodi 167. pješadijskom brigadom u periodu ogromnih prestrukturiranja jedinica VFBiH koje karakterizira demobiliziranje te obuka i novi ustroj. Uspijeva brigadir Tursunović odgovoriti ovom zadatku, kao i svim ratnim zadacima koji su pred njega postavljeni. Provodi 167. pješadijsku brigadu kroz program MPR obuke, čija je kruna obuka jedinica na borbenom poligonu u Glamoču. Nakon toga, obavlja dužnost komandanta Sedme muslimanske brigade u Zenici i Prve divizije VFBiH. Ponovo je angažiran na prestrukturiranju jedinica kroz gašenje spomenutih jedinica / komandi.

S formiranjem jedinstvenih Oružanih snaga Bosne i Hercegovine (OS BiH) počinje daljnji uspon u impresivnoj vojničkoj karijeri Huseina Tursunovića. Brigadir Tursunović 2007. godine dobiva generalsku dužnost zamjenika komandanta Komande za podršku OS BiH. Raspoređuje se 2009. godine na dužnost generalnog inspektora Ministarstva odbrane BiH, na kojoj ostaje do 2013. godine. Na ovoj dužnosti Tursunović biva promoviran u čin brigadnog generala.

Njegova vojna karijera u OS BiH nastavlja se imenovanjem na dužnost komandanta Komande za podršku OS BiH, koju obavlja do početka 2018. godine. Krunu svoje vojničke karijere doživljava 2014. godine unapređenjem u čin generalmajora. Tursunovićev profesionalni angažman u OS BiH odnosio se na veoma odgovorne rukovodne dužnosti, ali su uvijek njegovi odnosi sa saradnicima bili protkani velikom dozom humanizma.

(Fotografije korištene u tekstu dobijene su iz privatnog fundusa porodice Tursunović)

Ima li Bošnjaka u Bratuncu?, pitanje je koje se slobodno može postaviti nakon održane konstitutivne sjednice Skupštine opštine Bratunac i preuzimanja funkcije od strane novog načelnika Srđana Rankića. Jednostavan je zaključak da u Bratuncu, po svemu sudeći, nema Bošnjaka.

Naime, u Bratuncu su nakon konstitutivne sjednice načelnik i zamjenik načelnika srpske nacionalnosti, kao i predsjednik i potpredsjednik Skupštine opštine Bratunac. Svi su načelnici odjeljenja, osim jednog, Srbi. Direktori javnih preduzeća i ustanova srpske su nacionalnosti. O zaposlenim Bošnjacima u općinskoj upravi ne treba ni govoriti jer ih nema.

Na ovaj način Bošnjaci kao da ne postoje u Bratuncu. Doduše, novi načelnik Srđan Rankić i Skupština prekršili su u startu i Statut Opštine Bratunac, koji kaže u članu 13. da “Opština obezbjeđuje proporcionalnu zastupljenost konstitutivnih naroda i grupa Ostalih u organima Opštine na osnovu rezultata posljednjeg popisa stanovništva”.

Općinski odbor SDA Bratunac osudio je postupke nove skupštinske većine u SO Bratunac i smatra neprihvatljivim da u užem rukovodstvu Opštine Bratunac nema izabranih i imenovanih predstavnika Bošnjaka u Bratuncu. Izbor predsjednika, potpredsjednika Skupštine i zamjenika načelnika iz reda srpskog naroda narušavanje je dostignutih vrijednosti saradnje i razumijevanja u SO Bratunac.

“Ovim izborom vraćeni smo u najmračnije doba kada su svi Bošnjaci bili protjerani iz Bratunca. Ovakav izbor suprotan je Zakonu o lokalnoj samoupravi, ali i Ustavu entiteta RS, koji predviđa nacionalnu zastupljenost u skladu s popisom iz 1991. godine”, navode iz Općinskog odbora SDA Bratunac.

Kako stoji u navodima bratunačke SDA, srpska politika u Bratuncu imala je pomoć i od određenih Bošnjaka.

“Pored neodgovornog i nezakonitog ponašanja predstavnika srpskih političkih partija jednaku odgovornost snosi i nezavisni odbornik Safet Golić. Safet Golić odbio je poziv koalicije SDA-SBiH za zajedničko djelovanje, kada je kao trinaesti odbornik bio prevaga u formiranju skupštinske većine u kojoj bi bio s odbornicima koalicije SDA-SBiH, što je garantiralo Bošnjacima poziciju predsjednika Skupštine i zamjenika načelnika. Svojim neodgovornim ponašanjem odbornik Safet Golić nanio je ogromnu političku štetu građanima koji su glasali za njega, ali i svim Bošnjacima u Bratuncu. Ovo je prvi put da Bošnjaci nakon povratka nisu u situaciji da budu u rukovodstvu izvršne i zakonodavne vlasti u Općini Bratunac. Odbornici koalicije SDA-SBiH Bratunac u više navrata pozivali su Safeta Golića na zajedničko djelovanje, na što se on oglušio i potpisao učešće u skupštinskoj većini mimo ove koalicije. U konačnici, kao pojedinac je postao nebitan u novoj skupštinskoj većini, što je rezultiralo činjenicom da nije dobio ni poziciju potpredsjednika Skupštine, što je tražio za sebe. Uprkos svemu, mi smatramo da samo zajedno možemo vratiti pozicije koje po Ustavu i zakonu pripadaju Bošnjacima i sačuvati dostojanstvo Bošnjaka, te pozivamo odbornika Golića na zajedničko djelovanje. SDA Bratunac će poduzeti sve raspoložive korake radi zaštite interesa naših građana i pokrenuti postupke pred nadležnim tijelima u Bosni i Hercegovini s ciljem osporavanja po nama neustavnih i nezakonitih odluka SO Bratunac”, stoji u reakciji OO SDA Bratunac.

Ipak, priča o srpskoj politici u Bratuncu šira je od shvatanja Safeta Golića (koji je brat slavnog podrinjskog heroja Ejuba Golića) jer skupštinsku većinu u ovom gradu činit će 18 srpskih odbornika (šest odbornika SNSD-a, tri Ujedinjene Srpske, po dva SDS-a, SPS-a i stranke “Zajedno za Bratunac” i po jedan odbornik PDP-a, Narodnog demokratskog pokreta i Saveza za novu politiku). Bošnjaci imaju četiri odbornika u Skupštini (Vehid Dedić, Fehim Smajlović i Ćazim Jusupović iz SDA, te Safet Golić kao nezavisni). S ovakvom (srpskom) skupštinskom većinom ne bi uopće bilo iznenađenje da na narednim sjednicama jedna od prvih odluka bude da jedna ulica u Bratuncu dobije ime “9. januar”, što je novi načelnik i najavio (između ostalog, i slikom na društvenim mrežama).

U periodu od 2016. do 2020. godine Bošnjaci su u Bratuncu bili u boljoj situaciji. Nije to bilo idealno, ali je bilo dosta bolje. Naime, u proteklom periodu zamjenik načelnika bio je Salih Dubičić, predsjednik Skupštine opštine bio je Ćazim Jusupović, a Bošnjaci su imali pet odbornika u Skupštini opštine. Ruku na srce, izabrani na ovim funkcijama nemaju velike mogućnosti, pogotovo ne za samostalno djelovanje, ali svakako da u okviru političkih dogovora, ali i zakona, mogu raditi konkretne stvari od koristi za građane. Osim toga, u povratničkim zajednicama izuzetno je bitno da Bošnjaci imaju svoje predstavnike u lokalnoj upravi. Naravno, u proteklom periodu trebalo je više raditi na zapošljavanju Bošnjaka u lokalnu upravu. Nije se to dešavalo, ali su se na neki način bile stvorile realne pretpostavke da će biti zapošljavanja.

Po svemu sudeći, u 2021. godini u Bratuncu ne samo da neće biti zapošljavanja Bošnjaka u upravi nego im je poslata poruka da uopće ne postoje u ovom gradu i da ne mogu imati svoje predstavnike u Opštini iako to po zakonu i Statutu Opštine trebaju imati. Ne možemo reći moraju jer očigledno je da su u nekim općinama zakoni ili statuti samo mrtvo slovo na papiru. Srpska politika u Bratuncu jasno je pokazala da na Bošnjake ne gleda kao na ravnopravne građane u bilo kom smislu.

Bošnjaci su u Bratuncu prije rata bilo većinsko stanovništvo, a nakon rata se vratio veliki broj stanovnika, tako da, prema procjenama, na području općine Bratunac živi blizu pet hiljada Bošnjaka koji u narednom periodu, očigledno, neće imati predstavnika u lokalnoj vlasti. Kakva je situacija u Bratuncu, možda najbolje svjedoči podatak da, recimo, Bošnjaci u Milićima uvijek dobiju određene pozicije (kao što je pozicija potpredsjednika Skupštine), ili da ima više Bošnjaka zaposlenih u Milićima u općinskoj upravi nego u Bratuncu, iako ih je daleko manje nego u Bratuncu.

Može li se u Srebrenici isto desiti kao u Bratuncu da srpska politika “izbaci” iz vlasti Bošnjake?

Jednostavan odgovor je da može. U realnosti, u proteklom periodu smo imali situaciju kada je u Skupštini opštine Srebrenica u praksi djelovala srpska većina, koja je u više navrata preglasala Bošnjake i donijela odluke koje su izazvale pažnju, ali i ogorčenje javnosti i povratnika u Srebrenicu. Ipak, nije se otišlo tako daleko da se Bošnjaci isključe iz svih tokova kao u Bratuncu. Bošnjaci u Srebrenici politički su jači, kako god da se izborni proces završi u Srebrenici, imat će desetak odbornika. Očekivati je da Bošnjaci i Srbi formiraju vlast u Srebrenici, gdje će i jedan i drugi narod dobiti pozicije koje ih po zakonu sljeduju. Naravno, to će tako biti ukoliko Bošnjaci ostanu jedinstveni i istrajni u zajedničkom nastupu u Skupštini.